Digitale toegankelijkheid: experts beantwoorden 10 vragen

Vanaf 28 juni 2025 moeten bedrijven digitaal toegankelijk zijn. Dat betekent dat al je online content aan strenge eisen moet voldoen. Dat heeft meer voeten in de aarde dan je misschien denkt; daar zijn specialisten voor nodig. Omdat wij veel voor overheidsorganisaties werken, hebben wij al ervaring met digitale toegankelijkheid. Sterker nog: we hebben er een heel team bovenop zitten. Twee experts uit dit team – Susanne en Ronald – beantwoorden 10 prangende vragen over digitale toegankelijkheid.

1. Wat is digitale toegankelijkheid?

Susanne: “Digitale toegankelijkheid betekent dat websites, software, applicaties en andere digitale media bruikbaar zijn voor iedereen. Dus ook voor mensen met een beperking. Hiermee worden niet alleen blinde of dove mensen bedoeld, maar ook mensen met bijvoorbeeld dyslexie, autisme, een concentratiestoornis, staar, kleurenblindheid, spierziekten of reuma. Volgens deze definitie heeft 25% van de bevolking een beperking. Niet gek dus, dat we onze digitale middelen voor hen toegankelijk moeten maken.”

2. Wat verandert er op 28 juni?

Susanne: “Voor overheidsinstanties is digitale toegankelijkheid al langer verplicht; zij moeten voldoen aan de WCAG 2.1-norm. Vanaf 28 juni geldt dat ook bedrijven. Mogelijk wordt dit een nieuwe WCAG 2.2-norm, al is dit nog niet officieel bevestigd. We weten ook niet of dat voor wijzigingen of strengere eisen zorgt. We kunnen er in ieder geval wél vanuit gaan dat alles wat sinds september 2018 op de eigen domeinen van een bedrijf staat, digitaal toegankelijk moet zijn.”

3. Moet élk bedrijf hieraan voldoen?

Susanne: “Vooralsnog lijkt het erop dat de nieuwe wet niet geldt voor kleinere bedrijven. Met ‘klein’ bedoel ik bedrijven met minder dan 10 medewerkers óf een minimale omzet van onder de 2 miljoen. Het zou ook alleen gelden voor B2C-organisaties.”

4. Moeten mijn Insta- en LinkedIn-accounts ook digitaal toegankelijk zijn?

Susanne: “Als bedrijf ben je alleen verantwoordelijk voor de digitale toegankelijkheid van de media die op je eigen domeinen staan. Instagram, LinkedIn en andere social media zijn externe platforms. Documenten die je daar plaatst, hoeven dus niet digitaal toegankelijk te zijn. Maar: een YouTube-video die niet digitaal toegankelijk is mag je dan weer niet op je eigen website embedden. In dat geval zou je kunnen verwijzen naar de video op YouTube.”

5. Aan welke eisen moet een document voldoen?

Ronald: “De WCAG gebruikt hiervoor vier principes. Content moet ‘waarneembaar’ zijn, wat betekent dat iedereen alle content op je website of app moet kunnen waarnemen. Die website of app moet voor iedereen ‘bedienbaar’ zijn. Content moet voor iedereen ‘begrijpelijk’ zijn; iedereen moet de informatie en de werking van een website of app kunnen begrijpen. Tot slot moet de website of app ‘robuust’ zijn, waarmee bedoeld wordt dat iedereen ‘m moet kunnen gebruiken, ook als technologieën ontwikkelen.”

6. Hoe ziet een digitaal toegankelijk document eruit?

Ronald: “Een digitaal toegankelijk pdf wordt technisch zó opgebouwd, dat voorleessoftware ermee overweg kan. Zo moet de structuur duidelijk zijn. Dit doen we middels een ‘semantische opmaak’, waarin gecodeerd is wat koppen, lijsten en paragrafen zijn. Hiermee kan een voorleesfunctie deze verschillende tekstonderdelen onderscheiden.

Ook moeten informatieve beelden – dat zijn afbeeldingen die informatie bevatten en waarvan het dus belangrijk is dat iedereen ze kan waarnemen – voldoende contrast bevatten en gecodeerd worden met een alt-tekst.

We geven documenten bovendien een leesvolgorde mee. Want mensen die kunnen zien, beginnen vaak met het scannen van foto’s, streamers, logo’s en tussenkoppen. Dat geeft al informatie die blinde mensen niet kunnen zien. Daarom wordt voor deze mensen bij voorkeur eerst de alt-tekst van het logo voorgelezen, omdat die verklaart wie de afzender is.”

7. Hoe zit dat met video?

Susanne: “Een digitaal toegankelijke video bevat ondertiteling en transcripties, audiodescriptie, contrast en kleurgebruik, toetsenbordnavigatie en alt-teksten. We gebruiken hiervoor een streamingsplatform waarop we video’s plaatsen die na enkele bewerkingen volledig voldoen aan de WCAG.”

8. Kan ik het zelf?

Ronald: “Eigenlijk niet. Het is niet zo dat je met één klik op de knop een bestaand document of bestaande video digitaal toegankelijk maakt. Vóórdat we het ontwerp maken, denken we al na over de juiste structuur en het kleurgebruik. Leent de huisstijl zich bijvoorbeeld wel voor voldoende kleurcontrast of moeten we daar een oplossing voor bedenken? Hebben we een inhoudsopgave nodig in de tekst? Dat soort zaken. Als we gaan vormgeven, komen daar technische handelingen bij kijken waar specifieke kennis voor nodig is. Ik raad je dus aan dit over te laten aan een bureau dat hierin gespecialiseerd is.”

9. Kan het ook anders?

Ronald: “Soms wel. Vraag jezelf daarom eerst af: is het nodig dat dit document op een website wordt geplaatst of kan ik er ook een webpagina van maken? Dat laatste is altijd de beste oplossing om informatie digitaal toegankelijk te maken.”

10. Wat kan Vrhl voor mij betekenen?

Susanne: “Wij kunnen alle pdf’s die wij bij Vrhl maken digitaal toegankelijk opleveren en maken. Bij het eerste ontwerp houden we dan al rekening met de eisen die horen bij een digitaal toegankelijk document. Uiteindelijk leveren we een document op dat te gebruiken is in Acrobat Reader en voorzien is van de juiste structuur, kleurcontrast, alt-teksten, navigatie met leesvolgorde, gecodeerde tabellen en formulieren, leesbare en zelfverklarende hyperlinks en metadata.

Dit geldt ook voor video’s. We leveren een embedcode aan die op de website kan worden geplaatst. De gebruiker kan de ondertiteling, audiobeschrijving en sneltoetsen van de video vervolgens aan- en uitzetten. Hij kan het transcript lezen of beluisteren en deze ook aan- en uitzetten en downloaden. Er kan zelfs een gebarentolk worden toegevoegd! Bij het filmen zelf houden we rekening met factoren die storend kunnen zijn, zoals lichtflitsen.

We denken mee over de juiste oplossing en over hoe documenten en video’s het beste opgebouwd kunnen worden. Dat doen we in samenspraak met de opdrachtgever.”

Download voor meer informatie onze factsheet over digitaal toegankelijke pdf’s. Heb je hulp nodig bij het digitaal toegankelijk maken van documenten?

Mail Susanne